Biernik, część pierwsza

Прочитайие информайию на таблицах.

- Фиолетовым цветом мы выделили слова мужского и среднего рода в единственном числе, например rondelek

- Оранжевым цветом мы выделили слова, которые имеют женский род, например mąka

- Розовым цветом мы выделили лично мужские сущиствительные в множественном числе, например dziennikarze

Było postanowione: Kasia, Magda i Maciek będą organizować &^&$kogo? co? biernik r. żeński, końcówka ę$ akcję charytatywną. Przyjaciele podzielili równo swoje &^&$podzielić kogo? co? biernik, l.mnoga, r. niemęskoosobowy, równy mianownikowi$ obowiązki: Magda zaprosi &^&$kogo? co? biernik r. żeński, końcówka ę$ prasę lokalną i &^&$zaprosić kogo? co? biernik r. męskoosobowy, równy dopełniaczowi$ dziennikarzy z telewizji i &^&$zaprosić kogo? co? biernik r. męskoosobowy, równy dopełniaczowi$ samorządowców, Maciek zorganizuje &^&$kogo? co? biernik r. żeński, końcówka ę$ reklamę, &^&$kogo? co? biernik r. niemęskoosobowy, równy mianownikowi$ biuletyny informacyjne i &^&$zaprosić kogo? co? biernik r. niemęskoosobowy, równy mianownikowi$ ogłoszenia prasowe, a Kasia weźmie na siebie &^&$kogo? co? biernik r. męski, l.pojedyncza, równy mianownikowi$ catering.

Kasia rozumiała, że będzie musiała zamówić &^&$kogo? co? biernik r. żeński, z inną końcówką niż a, równy dopełniaczowi$ większość jedzenia, ale chciała też włożyć w swoją &^&$włożyć w kogo? co? biernik r. żeński, końcówka ę$ pracę całe &^&$włożyć kogo? co? biernik r. nijaki, l.pojedyncza, równy mianownikowi$ serce, dlatego postanowiła sama zrobić &^&$kogo? co? biernik r. męski, l.pojedyncza, równy mianownikowi$ deser. Kasia spędziła cztery &^&$kogo? co? biernik l. mnoga, r. niemęskoosobowy, równy mianownikowi$ godziny oglądając &^&$kogo? co? biernik r. męski, l.pojedyncza, równy mianownikowi$ program kulinarny „Kocham gotowanie” i kolejne trzy godziny program „Gotujemy szybkie i łatwe &^&$gotujmy kogo? co? biernik r. nijaki, l.pojedyncza, równy mianownikowi$ danie”. Kasia chciała zaskoczyć swoich przyjaciół, więc postanowiła na początek upiec &^&$kogo? co? biernik r. nijaki, l.pojedyncza, równy mianownikowi$ ciasto. Jeśli się uda, można będzie zaplanować &^&$kogo? co? biernik r. żeński, końcówka ę$ kontynuację.

Zapytała &^&$kogo? co? biernik r. żeński, końcówka ę$ babcię i &^&$kogo? co? biernik r. żeński, końcówka ę$ mamę o &^&$kogo? co? biernik r. żeński, końcówka ę$ radę i w końcu kupiła wszystkie potrzebne &^&$kogo? co? biernik l. mnoga, r. niemęskoosobowy, równy mianownikowi$ składniki:  &^&$kogo? co? biernik r. żeński, końcówka ę$ mąkę tortową,  &^&$kogo? co? biernik r. nijaki, l.pojedyncza, równy mianownikowi$ masło, &^&$kogo? co? biernik l. mnoga, r. niemęskoosobowy, równy mianownikowi$ jajka, brązowy &^&$kogo? co? biernik r. męski, l. pojedyncza, równy mianownikowi$ cukier, &^&$kogo? co? biernik r. męski, l.pojedyncza, równy mianownikowi$ proszek do pieczenia, &^&$kogo? co? biernik r. nijaki, l.pojedyncza, równy mianownikowi$ kakao i  &^&$kogo? co? biernik r. żeński, końcówka ę$ konfiturę malinową. Najpierw podgrzała &^&$kogo? co? biernik r. nijaki, l.pojedyncza, równy mianownikowi$ masło w rondelku i przestudziła je. Następnie oddzieliła &^&$kogo? co? biernik l. mnoga, r. niemęskoosobowy, równy mianownikowi$ białka od żółtek i ubiła białka na sztywną &^&$kogo? co? biernik r. żeński, końcówka ę$ pianę. Dodała żółtka do masła, następnie wsypała  do nich  &^&$wsypać kogo? co? biernik r. męski, l.pojedyncza, równy mianownikowi$ cukier i wszystko wymieszała. Potem zaczęła powoli dodawać &^&$kogo? co? biernik r. żeński, końcówka ę$ pianę z białek i mieszać wszystko delikatnie. W końcu dodała &^&$kogo? co? biernik r. nijaki, l.pojedyncza, równy mianownikowi$ kakao i &^&$kogo? co? biernik r. żeński, końcówka ę$ mąkę. Nagrzała &^&$kogo? co? biernik r. męski, l.pojedyncza, równy mianownikowi$ piec do 180 stopni i wstawiła do niego &^&$kogo? co? biernik r. żeński, końcówka ę$  formę tortową z ciastem. Kiedy &^&$kogo? co? biernik r. nijaki, l.pojedyncza, równy mianownikowi$ ciasto urosło, a po mieszkaniu rozszedł się cudowny maślano-czekoladowy zapach, Kasia wyciągnęła gotowe  &^&$kogo? co? biernik r. nijaki, l.pojedyncza, równy mianownikowi$ ciasto – cudowne, pulchne, błyszczące. Kiedy wystygło, rozcięła je w poprzek na dwa równe &^&$kogo? co? biernik l. mnoga, r. niemęskoosobowy, równy mianownikowi$ krążki. Otwarła &^&$kogo? co? biernik r. żeński, końcówka ę$ konfiturę malinową i wciągnęła nosem jej cudowny, słodki zapach. Nada się idealnie na słodkie nadzienie do tortu! Kasia nasmarowała jedną &^&$kogo? co? biernik r. żeński, końcówka ę$ połówkę tortu konfiturą, drugą położyła z góry i polała całość polewą czekoladową. Była pewna, że jej arcydzieło sztuki kulinarnej ucieszy jej przyjaciół, wszystkich zaproszonych gości, a także samych starców, dla których podjęła te wszystkie starania.

В таблице находятся слова подчеркнутые и выделенные в тексте синим цветом.

1. Как можно заметить в тексте - винительный падеж — один из главных в польском.

1.  Мы его используем чуть ли не в каждом предложении. Он соединяется чаще всего без предлога с глаголами, обозначающими активные действия:

czytać (kogo, co) gazetę

gotować (kogo, co) obiad

kupować (kogo, co) jedzenie

robić (kogo, co) pranie

ubierać (kogo, co) dziecko

2. Кроме этого, мы выражаем большинство чувств в винительном падеже:

lubię (kogo, co) kawę

uwielbiam (kogo, co) kino

podziwiam (kogo, co) ciocię

kocham (kogo, co) siostrę

lubię (kogo, co) szkołę

3. Но помните, что как только мы переходим на отрицание, мы меняем падеж на родительный:

nie lubię (kogo, czego) kawy

nie  lubię (kogo, czego) kina

nie podziwiam (kogo, czego) cioci

nie kocham (kogo, czego) siostry

* Глаголь "nienawidzić" всегда используем с родительном падежом.

4. Также винительный падеж в польском встречается в некоторых предложных выражениях:

ze względu na (kogo, co)

bez względu na (kogo, co)

z uwagi na (kogo, co)

w zamian za (kogo, co)

и с предлогами: !!!!!

przez (kogo, co) na (kogo, co)

o (kogo, co) pod (kogo, co)

nad (kogo, co) za (kogo, co)

przed (kogo, co) między (kogo, co)

ponad (kogo, co) poza (kogo, co)

w (kogo, co)

Стоит отметить, что «przez» - единственный предлог, который соединяется только с винительным падежом. Остальные соединяются иногда с винительным, а иногда с творительным или предложным.

2. Давайте сейчас обратим внимание на окончания. Посмотрите еще раз на таблицу.

1. В мужском роде единственного числа появляются две формы: для одушевленных и для неодушевленных существительных.

Неодушевленные существительные мужского рода повторяют форму именительного падежа.

2. Одушевленные существительные мужского рода повторяют форму родительного падежа одушевленных существительных.

Что интересно, к этой группе примыкают также некоторые исключения из группы неодушевленных существительных, которые ведут себя, как одушевленные, то есть, получают окончание -а, и прилагательные к которым получают окончание -ego. Эти существительные можно поделить на несколько групп. Важно понимать, что не все слова из данных семантических групп обладают такими свойствами. Поэтому мы постарались собрать здесь самые распространенные примеры неодушевленных существительных, которые в винительном падеже ведут себя, как одушевленные.

1. Многие названия овощей и фруктов:

ogórek - ogórka

pomidor - pomidora

banan - banana

arbuz - arbuza

ziemniak - ziemniaka

por - pora

burak - buraka

kalafior - kalafiora

grejpfrut - grejpfruta

bakłażan - bakłażana

ananas - ananasa

2. Многие названия готовых блюд и продуктов:

kotlet - kotleta

naleśnik - naleśnika

placek - placka

oscypek - oscypka

obwarzanek - obwarzanka

hamburger - hamburgera

cukierek - cukierka

pączek - pączka

lizak - lizaka

grill - grilla

hot dog - hot doga

pieróg - pieroga

3. Некоторые названия игр и спортивных дисциплин:

golf - golfa

brydż - brydża

tenis - tenisa

ping-pong - ping-ponga

poker - pokera

krykiet - krykieta

4. Все названия танцев:

mazurek - mazurka

walc - walca

polonez - poloneza

kujawiak - kujawiaka

kankan - kankana

5. Некоторые названия алкогольных напитков:

drink - drinka

szampan - szampana

wermut - wermutu

grzaniec - grzańca

Но все же, большинство названий алкогольных напитков ведут себя как регулярные неодушевленные:

koniak - koniak

dżin - dżin

tonik - tonik

rum - rum

koktajl - koktajl 

6. Названия марок автомобилей и многие названия технических устройств. На самом деле, эти исключения - самые логичные из всех перечисленных здесь групп. Дело в том, что названия машин изначально были фамилиями их изобретателей: Ford, Citroen, Peugeot… Поэтому, когда мы говорили, что купили машину и уточняли ее марку, мы невольно склоняли фамилию изобретателя, которая, как одушевленное существительное, должна меняться в винительном падеже:

citroen - citroena

peugeot - peugeota

ford - forda

Потом эта тенденция распространилась и на другие марки:

polonez - poloneza

maluch - malucha

volkswagen - volkswagena

mercedes - mercedesa

Потом эта же тенденция распространилась но многие современные устройства:

smartfon - smartfona

smartwatch - smartwacha

tablet - tableta

mac - maca

mail - maila

Правда, надо помнить, что Mac - это, опять же, название фирмы, поэтому его поведение похожее на одушевленные существительные вполне закономерно. А вот касаемо названий других устройств, у них так же существуют регулярные формы. Мы так же легко скажем «Mam smartfona i tableta» как и «Mam smartfon i tablet». Кроме этого, к этой группе примыкают некоторые существительные-названия компьютерных программ и сайтов:

mail - maila

Facebook - Facebooka

Instagram - Instagrama

7. Названия некоторых цветов:

kwiatek - kwiatka

bratek - bratka

tulipan - tulipana

storczyk - storczyka

goździk - goździka

8. Другие примеры:

papieros - papierosa

flamaster - flamastra

3. Существительные женского рода, законченные на -а, а также мужского рода, законченные на -а получают окончание -ę, Помните, что существительные мужского рода, которые заканчиваются на -а всегда одушевленные, поэтому прилагательные, относящиеся к ним получают соответствующее окончание -ego. Больше насчёт прилагательных в отдельном курсе «Przymiotniki», который находится в разработке.

4. Обратите внимание, что существительные женского рода с окончанием другим, чем -а, получают другие формы. Те с окончанием -i получают форму -ą:

pani - panią

gospodyni - gospodynią

mistrzyni - mistrzynią

А те, существительные женского рода, которые заканчиваются согласными, повторяют формы именительного падежа, хотя их прилагательные остаются в соответствующей форме:

złość - złość

odporność - odporność

5. Наконец, средний род. Тут все очень просто: все без исключения существительные среднего рода повторяют форму именительного падежа.

6. Стоит еще обратить внимание на одну интересную семантическую группу существительных. Дело в том, что, как правило, глагол «dostać» соединяется с винительным падежом, и тогда существительные ведут себя согласно всем описанным нами правилам. Но когда мы говорим про проявления, симптомы заболеваний, а также некоторые заболевания, то после этого глагола появляется родительный падеж, вне зависимости от рода существительного.

Если попробовать определить логику этой семянтической группы, то можно сказать, что это симптомы и заболевания, которые начинаются внезапно и резко:

dostać (kogo, czego) kataru, dostać (kogo, czego) gorączki

dostać  (kogo, czego) wysypki, dostać (kogo, czego) uczulenia

dostać (kogo, czego) wrzodów, dostać (kogo, czego) biegunki

dostać (kogo, czego) zapalenia płuc, dostać (kogo, czego) drgawek

dostać (kogo, czego) dreszczy, dostać (kogo, czego) migreny

dostać (kogo, czego) zawału, dostać (kogo, czego) udaru

Продолжение в следующим уроке!