Ciekawostka

Материалы на lekcja.online 100% бесплатные, но если тебе нравится наша работа - можешь поддержить нас на

Polskie idiomy


Polskie idiomy

Jest jeden bardzo ciekawy aspekt nauki języka obcego, na który wiele osób zwraca szczególną uwagę, a mianowicie na przysłowia i idiomy. Trzeba przyznać, że robią to &nie bez kozery&$не спроста$, &wszak&$ведь$ właśnie w tych konstrukcjach kryje się wiele sekretów &mentalności&$менталитета$ i sposobu postrzegania świata. Co ciekawe, to są często takie wyrażenia, które dodają wypowiedzi dużo ekspresji, ale jeśli się ich nie rozumie, to &nici z kota&$дохлый номер$. Porozmawiajmy więc o nich nieco więcej. Na początek zastanówmy się, jaka jest różnica między &przysłowiem&$поговоркой$ i idiomem?

Przysłowie to metaforyczne wyrażenie jakiejś mądrości, opierającej się na ludowej, często o charakterze moralnym. Jeśli więc weźmiemy przysłowie „&biednemu zawsze wiatr w oczy wieje&$на бедного Макара шишки валятся$”, to widzimy w nim ludową myśl, podkreślającą, że każdy, kto ma ciężko, zazwyczaj napotyka więcej trudności, niż osoba &majętna&$богатый человек$. Przysłowie „&darowanemu koniowi nie patrzy się w zęby&$дарованному коню в зубы не смотрят$ poucza nas, że nie mamy moralnego prawa krytykować tego, co jest nam dane w prezencie. Powinniśmy albo być szczerze wdzięczni, albo przyjąć to z &pokorą&$смирением$ , jeśli nie stać nas na samodzielne kupno. Jak widzimy, znaczenie przysłów można odbierać relatywnie dosłownie. Oczywiście wcale nie zawsze mówimy na przykład konkretnie o koniu, ale sens etyczny tego przysłowia można dość łatwo zrozumieć z kontekstu i z łatwością przełożyć jego funkcjonalność na podobne aspekty naszego życia.

Z kolei idiom to taka konstrukcja językowa, której sens jest bardzo trudno zrozumieć, albo wręcz jest niemożliwe, o ile będziemy się opierać o dosłowne znaczenie każdego słowa. Jeżeli wziąć na przykład przytoczony już przeze mnie we wstępie idiom „nici z kota”, to za nic nie zrozumiemy jego sensu, jeśli będziemy go tłumaczyć dosłownie. Nie ma żadnego kota utkanego z nici, z którego na dodatek nici wychodzą. „Nici z kota” znaczy po prostu „nic z tego”. Tak samo długo można &zachodzić w głowę&$ломать себе голову$ (czyli „bezskutecznie się zastanawiać”) nad znaczeniem wyrażenia „nie bez kozery”. Kto pamięta, co znaczy słowo „kozer”? W Polsce najpewniej nikt. Tymczasem jest to słowo, które przyszło do nas z rosyjskiego, gdzie „козырь” – to &atut&$козырь$ , czyli karta, która gwarantuje graczowi &przewagę&$преимущество$ . „Nie bez kozery” znaczy „nie po prostu tak”, „nie zwyczajnie”, bo właśnie z użyciem dobrej karty. Chcecie przykład jego użycia w języku? Proszę bardzo:

Nie bez kozery użyłam we wstępie dwóch idiomów. Moim celem było pokazanie, jak trudno je zrozumieć, nie znając ich.

Dzisiaj chciałabym z wami omówić kilka ciekawych polskich idiomów, które albo nie mają swoich bliskich analogii w języku rosyjskim (przez co prawie niemożliwym jest &odgadnięcie&$отгадать$ ich znaczenia), albo mają wręcz przeciwstawne znaczenie.

Zacznijmy od ciekawego idiomu „raz na ruski rok&”, który zwłaszcza dziwnie brzmi dla osób zza naszej wschodniej granicy. Bo co takiego oznacza ten przymiotnik? Czyżby w Rosji czas płynął inaczej? Oczywiście, że nie! Ale, jak zapewne pamiętacie, Rosja aż do początku XX wieku posługiwała się kalendarzem juliańskim, który różnił się o 13 dni od kalendarza gregoriańskiego, którym od 1582 roku posługiwała się cała Europa. Nowy Rok w kalendarzu juliańskim wypada 14 stycznia według kalendarza gregoriańskiego. Podobnie „spóźnia się” każda inna data w kalendarzu juliańskim. Jeśli spojrzeć na to z perspektywy całego roku, mogło się rzeczywiście wydawać, że rok w Rosji trwał dłużej, niż w Europie. W związku z tym, wyrażenie „raz na ruski rok” znaczy po prostu „bardzo rzadko”, „raz na bardzo długi czas”.

Czy słyszeliście kiedyś wyrażenie, że „coś komuś w pięty poszło&$поговоркой”? W internecie często można znaleźć informację, że jest to ekwiwalent rosyjskiego idiomu „душа в пятки ушла”, ale nic bardziej mylnego! Rosyjski idiom znaczy tyle, co „bardzo się wystraszyć”, a polski – „coś komuś sprawiło ogromną przykrość, bardzo się zapamiętało w negatywnym sensie”. Na przykład:

Adam długo znosił kaprysy Michała, ale w końcu nie wytrzymał i odpowiedział tak, że Michałowi w pięty poszło.

Przyznam szczerze, że jednym z moich ulubionych idiomów jest „bądź tu mądry i pisz wiersze”. Jak zwykle z idiomami, nie pozwólcie się zwieść bezpośredniemu znaczeniu słów. To wcale nie jest wezwanie do tego, by być mędrcem lub poetą. Jest to sposób na wyrażenie trudnej sytuacji, w której okoliczności wymagają od nas umiejętności, których nie posiadamy albo czegoś, co jest zwyczajnie niemożliwe, nie z naszej winy. Na przykład:

Z powodu ograniczeń COVIDowych wszystkie hotele są zamknięte, ale szef oczekuje, że zorganizuję mu delegację za dwa tygodnie. I bądź tu mądry i pisz wiersze!

Na koniec, nie mogę pominąć jeszcze jednego idiomu: „coś idzie jak krew z nosa”. On też jest często mylnie tłumaczony jako ekwiwalent rosyjskiego idiomu „что-то нужно сделать кровь из носа”. I znowu błąd! O ile w rosyjskim idiomie chodzi o &pilność&$срочности$, o to, że coś trzeba zrobić jak najszybciej, o tyle w polskim mówimy o tym, że coś idzie bardzo ciężko. Na przykład:

- Jak ci idzie artykuł?

- Jak krew z nosa. Siedzę nad nim od rana i napisałem tylko jeden akapit.

Jak widzicie, język zawsze ma dla nas coś ciekawego, coś, co kryje w sobie ogólną mądrość lub ślady naszego dawnego sposobu myślenia. Idiomy są na to świetnym dowodem!

 

                                                                                                                                                                                                 Mariola Okhotnikova

Есть один очень интересный аспект изучения иностранного я...

Przejdz na wyzsza subskrybcje aby korzystac z pelnego tlumaczenia.

Przejdz na wyzsza subskrybcje subskrybcje aby korzystac z tabelki z tlumaczeniem.

Przejdz na platna subskrybcje aby skorzystac z fiszek do materialu.


Excercises

Przejdz na wyzsza subskrybcje subskrybcje aby rozwiazywac cwiczenia do artykulu.

Оставить комментарии могут только авторизованные пользователи.

  • Комментарии

  • Пока нет комментариев. Будьте первыми.