Hej kolęda, kolęda. Czyli o polskich wizytach świątecznych.

Koniec stycznia to czas, kiedy wszyscy zaczynają rozbierać choinki, a atmosfera świąteczna powoli &znika&$исчезает$. Zanim jednak zupełnie zniknie, w Polsce ma miejsce jeszcze jeden zwyczaj związany z Bożym Narodzeniem - kolęda. Być może spotkaliście się już z tym słowem w języku polskim, ale myślę że w innym kontekście, bowiem słowo „kolęda” po polsku ma dwa różne znaczenia. Pierwsze to pieśni śpiewane w okresie Bożego Narodzenia, drugie to odwiedzanie &przez księży&$священниками$ swoich &parafian&$прихожан$ w domach. Jest jeszcze wyrażenie „kolędowanie”, ale co ono oznacza wyjaśnimy później, a tymczasem zajmijmy się tym o co chodzi w kolędzie rozumianej jako wizyta księdza.

Pierwotnie kolęda (inaczej wizyta duszpasterska – wiem, trochę skomplikowane) służyła do uczenia ludzi podstawowych zasad wiary oraz zbierania &ofiary&$пожертвований$ na kościół. Ksiądz chodził od domu do domu i sprawdzał, czy jego podopieczni umieją &się przeżegnać&$перекреститься$ czy też znają podstawowe modlitwy. Tak było w średniowieczu. Dzisiaj wygląda to już trochę inaczej, ale &schemat został zachowany&$схема сохранилась$. Kapłan w okresie świątecznym dalej chodzi od mieszkania do mieszkania. Tylko już raczej nie po to, aby kogoś uczyć wiary, ale żeby &pobłogosławić&$благословить$ rodzinę, dom i chwilę porozmawiać (choć na to ma około piętnaście minut),&dowiedzieć się&$узнать$, jak żyją parafianie.

Zgodnie z tradycją na kolędzie powinni być wszyscy mieszkańcy domu. Na stole &przykrytym obrusem&$накрытым скатертью$ leży krzyż, stoi zapalona świeca i kropidło z wodą święconą. Dzieci zazwyczaj przygotowują swoje &zeszyty&$тетради$ do religii (w Polsce lekcje religii odbywają się w szkole). Domownicy modlą się razem z księdzem, po czym jest chwila żeby krótko porozmawiać.

Nie wszyscy chcą przyjmować księdza po kolędzie, więc często trafia on na zamknięte drzwi (w dużych miastach ksiądz idzie tylko tam gdzie został zaproszony). Jeśli ktoś z rodziny jest niewierzący, bywa, że &chowa się&$прячется$ np. w łazience, żeby nie odpowiadać na niewygodne pytania. Ale są i tacy, którzy stawiają jeszcze na stole kawę i &ciasto&$пирог$, i chcieliby, żeby ksiądz został u nich dłużej. Ale księdzu nie zawsze się to udaje (niekoniecznie z &lenistwa&$лени$, ale np. dlatego, że ma jeszcze kilka domów do odwiedzenia tego dnia) i po krótkiej rozmowie bierze ofiarę i wychodzi. Często się słyszy, że księża chodzą po kolędzie, tylko po to, żeby zebrać „&koperty&$конверты$” (czyli pieniądze, które są zazwyczaj w nie zapakowane).

Dyskutuje się o tym, czy taka kolęda ma jeszcze sens, bo czasy się zmieniły, parafie są coraz większe i coraz trudniej kapłanom &zapukać&$постучаться$ do wszystkich domów, a połowa drzwi i tak pozostaje zamknięta. Czy nie lepiej odwiedzać tylko tych ludzi, którzy wcześniej umówią się na to spotkanie, tak jak np. &we Włoszech&$в Италии$? Albo, czy nie lepiej rozłożyć kolędę na cały rok, tak by było trochę więcej czasu na rozmowę? Tylko czy to jeszcze będzie można nazywać kolędą? 😉 Te rozważania przerwała pandemia i w tym roku w kościołach &odbywają się&$проводят$ msze za mieszkańców różnych ulic. Nietypowa kolęda w nietypowych czasach.

Na koniec &rozwiązanie zagadki&$решение загадки$. Kolędowanie to po prostu spotkanie przyjaciół czy rodziny, na którym śpiewa się kolędy. Ale nie tylko. W Polsce, w okresie świąteczno świątecznym, nie tylko księża pukają do drzwi. Robią to też kolędnicy, którzy przebrani za pastuszków, diabły i anioły, śpiewają kolędy mieszkańcom domu, dostają słodycze lub pieniądze i idą dalej. Można ich spotkać głównie na wsiach, ale w miastach też się pojawiają.

Pożegnam się z Wami pozdrowieniem polskich kolędników: „Za kolędę dziękujemy, zdrowia, szczęścia Wam życzymy na ten nowy rok”.

                                                                                                                                                                                               Anna Dajek